Środa


Pierwszeństwo myślenia

Film w systemie „graj i oglądaj” - Polska 2013

Reżyseria: kinodrogi.pl
Obsada: piesi, kierujący
Scenariusz: rzeczywistość na polskich drogach


Kwestia pierwszeństwa jest rzeczą znamienną w ruchu drogowym i nieodzowną pod względem regulacji prawidłowości jego funkcjonowania. Przepisy ruchu drogowego jasno precyzują podstawowe zasady dotyczące pierwszeństwa na drodze, zaś szerokim dyskusjom przez odpowiednie służby i instytucje poddawane są zagadnienia bezpieczeństwa ruchu w aspekcie ustępowania pierwszeństwa oraz skutków jego wymuszania. Policyjne statystyki wymieniają niezmiennie nieudzielenie pierwszeństwa przejazdu jako jedną z głównych przyczyn wypadków drogowych, spowodowanych przez kierujących. Natomiast każdy uczestnik ruchu, każdego dnia staje przed szeregiem problemów decyzyjnych, od poprawności rozwiązania których zależy bezkolizyjne uczestnictwo jego, jak i też innych w ruchu na drogach.
Lecz tak naprawdę istota naszego bezpieczeństwa nie zależy tylko i wyłącznie od zachowania ostrożności i przestrzegania przepisów w sytuacjach ustępowania pierwszeństwa. Bardzo duże znaczenie dla bezpieczeństwa ruchu drogowego i unikania wypadków ma nasz styl poruszania się po drogach oraz sposób zachowania się w sytuacjach posiadania pierwszeństwa na drodze, czyli bycia „na prawie”. Pierwszeństwo na drodze nie oznacza bowiem, że jesteśmy zwolnieni od myślenia i odpowiedzialności, a nawet więcej, pierwszeństwo na drodze jest czynnikiem, który oprócz komfortowej sytuacji ruchowej, wyposaża nas w jeden bardzo znaczący przywilej, a mianowicie w pierwszeństwo myślenia (przewidywania).
Mobilna Asekuracja bezpośrednia daje nam kilka wskazówek i schematów postępowania co do tego, jak wykorzystać pierwszeństwo na drodze w połączeniu ze zdrowym rozsądkiem i wyobraźnią, do nie prowokowania oraz uniknięcia wypadku drogowego:
Bardzo ważnym elementem Mobilnej Asekuracji bezpośredniej w aspekcie posiadanego pierwszeństwa na drodze jest umiejętność przewidywania zachowań innych uczestników ruchu, w szczególności w relacjach wzajemnych pomiędzy pieszym a kierującym oraz motocyklistą i pozostałymi kierującymi. Akurat te dwie korelacje są najistotniejsze, ponieważ piesi jako niechronieni użytkownicy drogi, a także motocykliści, też nie za bardzo zabezpieczeni, w konfrontacji z masą pojazdu podczas zderzenia mają niewielkie szanse na przeżycie (praw fizyki nie da się oszukać). Konfrontując oraz rozpatrując obecność pieszego i kierowcy w ruchu na drodze można założyć, że idealnym rozwiązaniem dla obydwu (pod względem bezpieczeństwa a także płynności ruchu) było by wytworzenie pomiędzy nimi zjawiska symbiozy, dającej korzyść dla każdej ze stron lub chociaż jednej, bez szkody dla drugiej. Niestety, jest to trudne do zrealizowania, szczególnie w przypadkach przechodzenia pieszych przez jezdnię na przejściach dla nich wyznaczonych oraz poruszaniu się pieszych po poboczach dróg.
Jeśli chodzi o przejście dla pieszych tzw.  „zebrę” pamiętać należy, że takie przejście wskazuje tylko miejsce, w którym dozwolone jest przechodzenie przez jezdnię, lecz nie gwarantuje pełnego bezpieczeństwa pieszym. Kierujący, dla bezpieczeństwa pieszych a także własnego, powinien niejednokrotnie myśleć za nich. Gdy chce przepuścić pieszego, który oczekuje przez wejściem na jezdnię, powinien dobrze ocenić sytuację, gdyż zatrzymując pojazd prowokuje wejście pieszego na jezdnię, a w tym czasie drugi kierowca może nie respektować przepisów i wjechać na przejście lub uderzyć w tył jego pojazdu. Negatywnym i brzemiennym w skutkach jest zjawisko wyprzedzania i omijania pojazdów przed przejściem dla pieszych. Jest to śmiercionośny błąd popełniany przez kierowców nie tylko przez brawurę, głupotę czy mylną ocenę sytuacji, ale także przez najzwyklejszą nieuwagę.

Z tych też względów Mobilna Asekuracja bezpośrednia daje przywilej pierwszeństwa myślenia pieszemu, który powinien być świadomy zagrożeń nie tylko w sytuacjach nie przestrzegania przez niego prawa, ale przede wszystkim w przypadku łamania przepisów przez kierujących pojazdami. Pieszy powinien wchodzić na jezdnię w czytelny i zdecydowany sposób, nie narażając jednocześnie kierującego na gwałtowne hamowanie. Natomiast przechodząc przez przejście i biorąc pod uwagę szerokość jezdni (ilość pasów), gabaryty pojazdu oczekującego przed przejściem (samochód osobowy, dostawczy czy też tir), warunków pogodowych oraz inne czynniki na drodze, pieszy powinien uważać by przypadkiem nie wejść pod nieprawidłowo wymijający bądź wyprzedzający na pasach samochód.


Drugą po pieszych grupą uczestników ruchu drogowego, najbardziej narażoną na skutki wypadków są motocykliści, których bezpieczeństwo, tak jak pieszych zależy od ich zachowania w sytuacjach posiadanego pierwszeństwa na drodze. Ze statystyk policyjnych wynika, że najwięcej wypadków z udziałem motocykli zdarza się, gdy kierowcy samochodów wymuszają pierwszeństwo wykonując manewr zmiany kierunku ruchu bądź też zmiany pasa ruchu. Dzieje się to dlatego, że kierowcy w autach mimo, iż patrzą (nie zawsze niestety) w lusterka, to nie zauważają szybko zbliżającego się motocykla.
Czynnikiem wypadkogennym w relacjach motocykl – samochód jest przede wszystkim duża prędkość (często zbyt duża) tego pierwszego, która w połączeniu z niewielką bryłą jednośladu i jego mało zauważalnym oświetleniem, bywa zabójcza. Dlatego też motocykliści powinni być tego świadomi i przygotowani na spodziewane zagrożenia oraz niewłaściwe zachowania kierujących innymi pojazdami, by umieć wyjść obronną ręką z niebezpiecznych sytuacji. W miejscach i sytuacjach generujących wysokie ryzyko powstania wypadku (skrzyżowanie dróg w mieście lub w terenie zabudowanym, korek drogowy, wyprzedzanie kolumny samochodów) motocyklista wyznający zasadę pierwszeństwa myślenia (przewidywania) jest świadomy, że jeśli jedzie zbyt szybko, to naraża siebie i innych na niebezpieczeństwo wypadku, nawet nie bezpośrednio ze swojej winy.
Podsumowując powyższe rozważania można ostatecznie stwierdzić, iż pierwszeństwo myślenia jest wykładnią tego, że uczestnik ruchu znajdujący się w sytuacji pierwszeństwa na drodze, oprócz przywilejów danych mu przez odpowiednie przepisy prawa, posiada także możliwości psychoasekuracyjne (mała presja psychiczna, zdrowy rozsądek, wyobraźnia), użycie których w dostosowaniu do zaistniałej sytuacji i panujących warunków na drodze, pozwoli na niezwłoczne i prawidłowe reagowanie, celem uniknięcia wypadku. Pierwszeństwo myślenia, jako atrybut uczestnika ruchu będącego w sytuacji z pierwszeństwem na drodze, pozwala także odpowiednim zachowaniem (bądź zaniechaniem pewnych czynności) oddziaływać poprawnie na innych uczestników ruchu, w celu czytelnego odbioru przez nich możliwości ruchowych, co zwiększa poczucie bezpieczeństwa na drogach.


Kinodrogi.pl jest społecznym serwisem informacyjno - edukacyjnym,
powstałym w trosce o bezpieczeństwo ruchu drogowego oraz zdrowie i życie jego uczestników, na polskich drogach.
Copyright © 2013 Kinodrogi. Wszelkie prawa zastrzeżone.
Treść i grafika chronione przepisami Ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (tj. Dz. U. z 2004 r. Nr 90, poz. 631 z późn. zm.).
Stosowanie się użytkowników dróg do zaleceń podanych na tej stronie, może być tylko na ich własną i wyłączną odpowiedzialność.
e-mail: kontakt@kinodrogi.pl